Khi thị lực dần mờ đi và việc đọc sách hay nhìn khuôn mặt người thân trở nên khó khăn, rất có thể đó là dấu hiệu của bệnh thoái hóa điểm vàng. Đây là một trong những bệnh mắt phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mắt, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Thoái hóa điểm vàng là gì?

Điểm vàng (còn gọi là hoàng điểm của mắt) là một bộ phận nằm sâu ở vùng trung tâm võng mạc. Đây là vùng nhạy cảm nhất của võng mạc, nơi tập trung hàng triệu tế bào cảm quan, đóng vai trò quan trọng trong thu nhận hình ảnh, giúp nhận biết màu sắc, độ sắc nét của hình ảnh. Điểm vàng rất quan trọng đối với thị lực trung tâm.

Thoái hóa điểm vàng hay còn gọi là thoái hóa hoàng điểm là sự thoái hóa các tế bào điểm vàng, làm mắt mất khả năng nhìn chi tiết ở vùng trung tâm thị giác làm thị giác giảm, hình ảnh được nhìn thấy mờ, méo mó, biến dạng. Thoái hóa điểm vàng không gây ra mù hoàn toàn, tầm nhìn xung quanh của người bệnh vẫn còn bình thường nhưng làm khả năng đọc, lái xe, nhận dạng màu sắc, sự tương phản lại bị suy yếu nghiêm trọng. Thoái hóa điểm vàng là nguyên nhân gây mất thị lực hàng đầu trên thế giới, chiếm khoảng 50% tất cả các trường hợp khiếm thị.

Dấu hiệu và triệu chứng của thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng thể khô và thể ướt đều không gây triệu chứng đau mắt. Người bệnh cảm giác mắt mờ, khó khăn khi đọc, lái xe hoặc các công việc đòi hỏi tính chính xác cao.

Thoái hóa điểm vàng thể khô: Ban đầu chỉ xuất hiện ở một mắt, người bệnh vẫn không cảm nhận sự thay đổi thị lực rõ ràng, cho đến khi bệnh tiến triển ở cả hai mắt.

Thoái hóa điểm vàng thể ướt: Dấu hiệu đầu tiên để nhận biết là người bệnh nhìn đường thẳng như cửa sổ, thước kẻ,… thành đường cong hoặc hình lượn sóng. Có thể xuất hiện điểm mù làm mất thị lực trung tâm.

Đối tượng dễ mắc thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng ở mắt thường xuất hiện ở người cao tuổi. Tuổi tác là nguy cơ lớn nhất gây thoái hóa điểm vàng, có khoảng 10-12% những người trên 65 tuổi mắc bệnh thoái hóa điểm vàng, tỉ lệ người mắc bệnh trên 75 tuổi là 30%. Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới. Những phụ nữ mãn kinh sớm có nguy cơ thoái hóa điểm vàng cao hơn. Những nguy cơ khác bao gồm:

Chủng tộc: những người có da màu sáng dễ mắc thoái hóa hoàng điểm hơn những người có da tối màu.

Tiền sử gia đình: một người sẽ có nguy cơ thoái hóa điểm vàng cao hơn nếu trong gia đình đã có người thân mắc bệnh. Nếu gia đình có người bị thoái hóa điểm vàng, nên điều chỉnh lối sống để giảm các nguy cơ khác.

Hút thuốc: hút thuốc lá làm tăng gấp đôi nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Kết quả của nhiều nghiên cứu có thể kết luận rằng, khói thuốc lá có thể gây thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.

Béo phì: béo phì làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa điểm vàng, ngoài ra một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa béo phì và sự phát triển của thoái hóa điểm vàng ở mắt từ giai đoạn sớm chuyển sang giai đoạn nặng. Những người có chế độ ăn nhiều chất béo có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng dạng ướt.

Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời: nếu thường xuyên làm việc ngoài trời mà mắt không được bảo vệ, tia cực tím sẽ làm tăng tốc độ quá trình thoái hóa điểm vàng.

Sử dụng nhiều các thiết bị điện tử: Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện thoại di động, máy tính, tivi,... là tác nhân làm điểm vàng thoái hóa nhanh hơn. Thoái hóa điểm vàng không còn là bệnh của người lớn tuổi, độ tuổi của người mắc bệnh đang trẻ dần.

Phương pháp điều trị bệnh thoái hóa điểm vàng

Hiện nay, chưa có thuốc điều trị thoái hóa điểm vàng mà chỉ có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh. Phương pháp điều trị thoái hóa điểm vàng còn tùy thuộc vào loại thoái hóa điểm vàng mà người bệnh mắc phải:

Thoái hóa điểm vàng thể khô

Các thuốc bổ sung thường được chỉ định trong điều trị như kẽm, beta carotene, vitamin C và E liều cao nhằm giúp chậm sự tiến triển thoái hóa điểm vàng thể khô tệ hơn.

Thoái hóa điểm vàng thể ướt

Liệu pháp tiêm anti-VEGF:

Tiêm các thuốc kháng yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu gồm: Ranibizumab, Aflibercept, Pegaptanib và Bevacizumab để ức chế hoặc ngăn chặn sự rò rỉ dịch và sự phát triển của các mạch máu mới bất thường ở võng mạc, làm chậm quá trình mất thị lực của người bệnh do thoái hóa điểm vàng gây nên.

>>> Xem ngay: Tại sao mắt khô thường gặp ở người làm việc văn phòng?

Với phương pháp điều trị này, người bệnh cần được tiêm nhiều mũi tiêm, với tần suất phụ thuộc vào loại dược phẩm được chỉ định, có thể là mỗi tháng một lần hoặc ít hơn.

Tác dụng phụ:

- Mắt đỏ, ngứa, tăng nhạy cảm với ánh sáng.

- Chảy nước mắt hoặc đổ nhiều ghèn.

- Nhiễm trùng mắt.

- Nhức đầu.

- Đục thủy tinh thể…

Liệu pháp quang động học:

- Sử dụng tia laser lạnh, kết hợp với verteporfin.

- Phẫu thuật.

Làm gì để phòng ngừa thoái hóa điểm vàng?

Thoái hóa điểm vàng không mang lại cảm giác đau đớn, nhưng khi bệnh đã nặng sẽ gây giảm thị giác, làm ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh. Thị giác khi đã giảm sẽ không thể phục hồi, các phương pháp điều trị chỉ nhằm mục đích làm chậm sự phát triển của bệnh. Do đó, cần quan tâm đến các biện pháp phòng ngừa bệnh.

Để phòng ngừa thoái hóa điểm vàng ở mắt, nên thực hiện chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ăn nhiều cá và các thực phẩm giàu omega, ăn giàu trái cây tươi, các rau lá xanh đậm, bổ sung các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Khi đi ra ngoài nắng, cần đeo kính râm để bảo vệ mắt. Điều quan trọng nhất là nên điều chỉnh thói quen, thời gian sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi, laptop, máy tính bảng,...

>>> Xem ngay: Bí quyết bảo vệ mắt khi làm việc với máy tính cả ngày

Thoái hóa điểm vàng không chỉ là căn bệnh của tuổi già mà còn là lời cảnh báo về sự thiếu quan tâm đến sức khỏe mắt. Chủ động phòng ngừa và thăm khám định kỳ là cách tốt nhất để giữ gìn thị lực lâu dài.