Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Vậy các loại AI phổ biến hiện nay là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt các loại AI phổ biến, hiểu rõ cơ chế hoạt động cũng như vai trò của chúng trong đời sống hiện đại.

Các loại AI phổ biến hiện nay là gì?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và công việc hiện đại. Từ công nghệ tự động hóa đến trợ lý ảo, AI góp mặt trong nhiều lĩnh vực khác nhau như y tế, tài chính, giáo dục và sản xuất. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại AI phổ biến hiện nay. Vậy các loại AI phổ biến hiện nay là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau để nắm rõ bản chất và ứng dụng của từng loại AI.

Phân loại AI theo mức độ thông minh

Cách phân loại trí tuệ nhân tạo đầu tiên là dựa vào khả năng suy nghĩ và xử lý như con người. Dựa trên tiêu chí này, AI được chia thành ba nhóm chính: AI yếu, AI mạnh và siêu AI.

AI yếu (Artificial Narrow Intelligence – ANI)

AI yếu còn được gọi là AI hẹp, là loại AI được thiết kế để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể. Đây là loại AI phổ biến nhất hiện nay, có thể thấy trong các ứng dụng như trợ lý ảo Siri, Google Assistant, chatbot, hệ thống đề xuất trên Netflix hay YouTube. Tuy nhiên, AI yếu không có khả năng tự học ngoài phạm vi được lập trình và không thể suy nghĩ như con người.

AI mạnh (Artificial General Intelligence – AGI)

AI mạnh là dạng AI có khả năng học tập, hiểu biết và thực hiện bất kỳ nhiệm vụ trí tuệ nào giống như con người. Nó có thể tự suy nghĩ, đưa ra quyết định và thậm chí sáng tạo ra giải pháp cho vấn đề mới. Hiện nay, AGI vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và chưa được triển khai rộng rãi. Nếu phát triển thành công, AGI có thể thay đổi hoàn toàn cách con người làm việc và tương tác với công nghệ.

Siêu AI (Artificial Super Intelligence – ASI)

Đây là cấp độ cao nhất của trí tuệ nhân tạo, vượt qua trí thông minh của con người. Siêu AI có thể tự cải thiện, sáng tạo và đưa ra những quyết định vượt xa khả năng con người. Tuy chưa tồn tại trong thực tế, nhưng siêu AI là mục tiêu dài hạn của ngành trí tuệ nhân tạo và cũng là đề tài gây tranh cãi về mặt đạo đức và an toàn.

Phân loại AI theo chức năng hoạt động

Ngoài cách phân loại theo mức độ thông minh, trí tuệ nhân tạo còn được chia thành nhiều loại khác nhau dựa vào chức năng và phương thức hoạt động. Dưới đây là những loại AI phổ biến hiện nay được ứng dụng rộng rãi trong thực tế.

AI phản ứng (Reactive Machines)

Đây là loại AI đơn giản nhất, chỉ có khả năng phản ứng lại với các tình huống hiện tại mà không có khả năng lưu trữ thông tin quá khứ hay học hỏi. Một ví dụ điển hình là chương trình chơi cờ vua Deep Blue của IBM, có thể phân tích các nước đi và chọn phương án tối ưu nhưng không ghi nhớ những trận đã chơi. Loại AI này rất phù hợp với các nhiệm vụ cần độ chính xác cao trong thời gian thực.

AI có trí nhớ hạn chế (Limited Memory AI)

Loại AI này có khả năng lưu trữ dữ liệu trong thời gian ngắn để cải thiện quyết định và hành động. Các ứng dụng phổ biến gồm xe tự lái, nơi AI cần ghi nhớ và phân tích các yếu tố như tốc độ, khoảng cách, làn đường và hành vi người lái xe khác để phản ứng kịp thời. Hầu hết các hệ thống AI hiện nay đều thuộc loại này vì có thể học từ dữ liệu và thích nghi với các tình huống mới.

AI có lý thuyết tâm trí (Theory of Mind AI)

Đây là loại AI có khả năng hiểu được cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của con người. Mặc dù chưa xuất hiện chính thức, AI dạng này đang được nghiên cứu để có thể tương tác tự nhiên hơn, như phân tích biểu cảm gương mặt hay giọng nói để điều chỉnh phản hồi phù hợp. Khi đạt đến trình độ này, AI sẽ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn trở thành đối tác giao tiếp thực thụ với con người.

AI có ý thức (Self-aware AI)

Là cấp độ phát triển xa nhất, AI có ý thức không chỉ hiểu được cảm xúc và hành vi của người khác mà còn tự nhận thức được bản thân. Đây là tầm nhìn xa của ngành AI, với tiềm năng tạo ra những hệ thống có thể tự đưa ra quyết định, điều chỉnh hành vi và tương tác hoàn toàn độc lập. Tuy nhiên, việc phát triển loại AI này đặt ra nhiều câu hỏi đạo đức về quyền hạn và kiểm soát.

Ứng dụng thực tiễn của các loại AI phổ biến hiện nay

Mỗi loại AI, dù là đơn giản hay phức tạp, đều đang góp phần vào sự chuyển đổi số của nhiều ngành công nghiệp trên toàn thế giới. Dưới đây là một số ứng dụng tiêu biểu.

Trong đời sống cá nhân

AI hẹp được ứng dụng nhiều nhất trong các thiết bị cá nhân như smartphone, loa thông minh hay đồng hồ đeo tay. Trợ lý ảo như Siri, Alexa giúp người dùng đặt lịch hẹn, tìm kiếm thông tin, điều khiển thiết bị thông minh chỉ bằng giọng nói. Các thuật toán đề xuất của YouTube, TikTok, Spotify giúp cá nhân hóa trải nghiệm giải trí.

Trong ngành y tế

AI được ứng dụng để hỗ trợ chẩn đoán bệnh, phát hiện hình ảnh y học bất thường, dự đoán tiến triển của bệnh nhân và hỗ trợ lập kế s8hoạch điều trị. Những hệ thống này phần lớn là AI có trí nhớ hạn chế, học từ dữ liệu y tế khổng lồ để cải thiện độ chính xác theo thời gian.

Trong lĩnh vực tài chính

Nhiều ngân hàng và công ty tài chính đang sử dụng AI để phân tích rủi ro, phát hiện gian lận, tối ưu hóa giao dịch và cá nhân hóa dịch vụ khách hàng. Chatbot và hệ thống hỗ trợ tự động giúp xử lý nhanh chóng yêu cầu khách hàng, giảm tải cho nhân viên.

Trong giao thông và sản xuất

Xe tự lái là minh chứng điển hình của AI có trí nhớ hạn chế với khả năng phản ứng theo thời gian thực dựa trên dữ liệu môi trường. Trong sản xuất, AI giúp tối ưu hóa dây chuyền, dự báo nhu cầu thị trường và tự động hóa nhiều công đoạn sản xuất.

Hy vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ các loại AI phổ biến hiện nay là gì và cách chúng đang tác động đến mọi lĩnh vực. Nắm vững kiến thức này sẽ giúp bạn đón đầu xu hướng công nghệ và tận dụng AI một cách hiệu quả, an toàn hơn trong tương lai.

Tìm hiểu thêm: AI hoạt động dựa trên nguyên lý nào trong đời sống hiện đại

Tìm hiểu thêm: Công cụ AI nào phổ biến nhất hiện nay được dùng nhiều nhất