Thụ phấn là quá trình quan trọng giúp thực vật duy trì nòi giống, trong đó côn trùng đóng vai trò trung gian không thể thiếu. Vậy những loài côn trùng nào thường tham gia vào quá trình này?

Côn trùng nào giúp thụ phấn cho hoa? 

Khi ngắm nhìn một bông hoa rực rỡ, chúng ta thường chỉ chú ý đến màu sắc, hương thơm hay vẻ đẹp của nó. Nhưng ít ai biết rằng, để những bông hoa ấy có thể tạo ra quả và hạt, duy trì sự sống, chúng cần đến sự hỗ trợ của những vị khách nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng – đó chính là các loài côn trùng. Vậy, côn trùng nào giúp thụ phấn cho hoa một cách hiệu quả nhất, và chúng đã làm điều đó như thế nào?

Để hiểu về sự liên kết chặt chẽ giữa thế giới thực vật và động vật, chúng ta sẽ cùng khám phá những "người hùng" thầm lặng này của tự nhiên.

>>> Xem thêm tại: Trái Đất quay quanh trục mất bao nhiêu thời gian?

Vì sao ong đóng vai trò lớn trong thụ phấn?

Để trả lời câu hỏi côn trùng nào giúp thụ phấn cho hoa một cách hiệu quả nhất, chắc chắn chúng ta phải nhắc đến ong.

Ong mật và ong bầu

Ong mật (honey bees): Đây là loài côn trùng thụ phấn nổi tiếng và hiệu quả bậc nhất. Khi ong bay từ hoa này sang hoa khác để tìm mật hoa và phấn hoa làm thức ăn, phấn hoa từ nhị (bộ phận sinh sản đực của hoa) sẽ dính vào cơ thể nhiều lông của chúng. Sau đó, khi ong bay đến một bông hoa khác, phấn hoa sẽ rơi xuống nhụy (bộ phận sinh sản cái của hoa), hoàn thành quá trình thụ phấn.

Ong bầu (bumblebees): Mặc dù ít phổ biến hơn ong mật trong sản xuất mật, nhưng ong bầu lại là những thợ thụ phấn vô cùng hiệu quả, đặc biệt là ở những vùng khí hậu mát mẻ hoặc với những loài hoa có cấu trúc phức tạp. Chúng có khả năng thụ phấn rung (buzz pollination) cho một số loại cây như cà chua, việt quất.

Tại sao ong lại là "người hùng"?

Thức ăn dồi dào: Mật hoa và phấn hoa là nguồn thức ăn chính của ong, khiến chúng thường xuyên ghé thăm các bông hoa.

Cơ thể thích nghi: Cơ thể nhiều lông của ong là nơi lý tưởng để phấn hoa bám vào.

Tính xã hội: Một số loài ong sống theo đàn lớn, giúp chúng có thể thụ phấn cho một lượng lớn hoa trong một khu vực rộng.

Đóng góp kinh tế: Ong thụ phấn cho khoảng 1/3 lượng lương thực và cây trồng trên thế giới, ước tính đóng góp hàng tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu.

>>> Xem thêm tại: Cơ quan nào của nam giới sản sinh ra tinh trùng?

Những côn trùng khác giúp thụ phấn cho hoa?

Mặc dù ong là côn trùng thụ phấn nổi bật nhất, nhưng chúng không đơn độc. Có rất nhiều loài côn trùng khác cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.

Bướm và bướm đêm:

+ Bướm: Với đôi cánh sặc sỡ và vòi hút dài, bướm thường bị thu hút bởi những bông hoa có màu sắc tươi sáng và hương thơm ngọt ngào. Chúng giúp thụ phấn khi di chuyển từ hoa này sang hoa khác để hút mật.

+ Bướm đêm: Nhiều loài bướm đêm cũng là những thợ thụ phấn quan trọng, đặc biệt cho những bông hoa nở vào ban đêm và có màu trắng hoặc nhạt, hương thơm nồng.

Ruồi và muỗi:

+ Nghe có vẻ bất ngờ, nhưng một số loài ruồi, đặc biệt là ruồi giả ong (hoverflies), ruồi xanh, và thậm chí cả muỗi cũng là những côn trùng thụ phấn quan trọng. Chúng thường bị thu hút bởi phấn hoa và mật hoa, giúp vận chuyển phấn hoa khi di chuyển.

Bọ cánh cứng:

Đây là một trong những nhóm côn trùng thụ phấn cổ xưa nhất. Nhiều loài bọ cánh cứng bị thu hút bởi mùi hương mạnh mẽ của phấn hoa và mật hoa, giúp thụ phấn khi chúng ăn phấn và bò trên bông hoa.

Kiến:

Một số loài kiến cũng đóng vai trò nhỏ trong việc thụ phấn, đặc biệt là ở các loài thực vật thấp, thân thảo.

Ong, bướm, ruồi và một số loài bọ là các côn trùng chính giúp hoa thụ phấn. Chúng góp phần duy trì đa dạng sinh học và hệ sinh thái cân bằng qua vai trò thụ phấn tự nhiên.