Xe điện đang trở thành xu hướng di chuyển mới, được quảng bá là giải pháp xanh cho tương lai. Tuy nhiên, nhiều người vẫn đặt câu hỏi: xe điện có thân thiện môi trường không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về mặt lợi – hại của xe điện với môi trường.

Xe điện có giúp giảm ô nhiễm khí thải và tiếng ồn

Một trong những điểm mạnh lớn nhất của xe điện là khả năng giảm thiểu đáng kể lượng khí thải độc hại ra môi trường. Khác với xe chạy bằng xăng hoặc dầu, xe điện không phát ra khí CO2, NOx hay bụi mịn trong quá trình vận hành. Điều này đồng nghĩa với việc giảm ô nhiễm không khí ở các khu đô thị đông đúc, nơi mật độ giao thông cao và chất lượng không khí thường xuyên ở mức báo động.

Ngoài ra, xe điện hoạt động êm ái, gần như không tạo ra tiếng ồn cơ học, giúp cải thiện môi trường âm thanh ở thành phố. Tiếng ồn giao thông là một trong những nguyên nhân gây căng thẳng, mất ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, vì vậy việc chuyển sang xe điện cũng có thể góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.

Một yếu tố khác góp phần vào tính thân thiện môi trường của xe điện là hiệu suất sử dụng năng lượng. So với động cơ đốt trong, động cơ điện có hiệu suất cao hơn, ít tổn hao năng lượng trong quá trình chuyển đổi và truyền động. Nhờ đó, xe điện tiêu thụ ít năng lượng hơn để đi cùng một quãng đường, giảm áp lực lên nguồn tài nguyên nhiên liệu.

Tuy nhiên, việc giảm khí thải của xe điện chỉ thực sự phát huy tối đa nếu điện năng dùng để sạc đến từ các nguồn tái tạo như điện mặt trời, điện gió hoặc thủy điện. Nếu nguồn điện vẫn chủ yếu dựa vào than đá hay dầu mỏ, thì xe điện chỉ đang gián tiếp chuyển dịch ô nhiễm từ nơi sử dụng sang nơi sản xuất điện. Do đó, để xe điện thực sự phát huy vai trò bảo vệ môi trường, cần song hành với quá trình chuyển đổi năng lượng xanh trên quy mô toàn quốc.

Xe điện vẫn còn những thách thức về môi trường

Mặc dù xe điện có nhiều ưu điểm trong việc giảm khí thải và tiếng ồn, không thể phủ nhận rằng chúng vẫn tạo ra những ảnh hưởng nhất định đến môi trường, đặc biệt là trong quá trình sản xuất và xử lý pin.

Một chiếc xe điện sử dụng bộ pin lithium-ion lớn, thường được sản xuất từ các kim loại hiếm như lithium, cobalt và nickel. Việc khai thác và tinh chế các khoáng chất này tiêu tốn nhiều năng lượng, gây ô nhiễm nguồn nước và làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Ngoài ra, nhiều mỏ khoáng sản nằm ở các quốc gia đang phát triển, nơi tiêu chuẩn lao động và bảo vệ môi trường còn lỏng lẻo, dẫn đến nguy cơ tổn hại sinh thái và con người.

Quá trình sản xuất xe điện, đặc biệt là khâu chế tạo pin, thường có lượng phát thải carbon cao hơn so với xe chạy xăng dầu. Tuy nhiên, trong suốt vòng đời sử dụng, xe điện có thể bù lại lượng phát thải đó nhờ vận hành không khí thải. Theo nhiều nghiên cứu, sau khoảng 1 đến 2 năm sử dụng, lượng phát thải tổng thể của xe điện sẽ thấp hơn xe truyền thống, và càng sử dụng lâu thì hiệu quả môi trường càng rõ rệt.

Vấn đề tái chế pin cũng là một thách thức lớn. Hiện nay, các công nghệ xử lý pin sau sử dụng chưa thực sự phổ biến hoặc hiệu quả, dẫn đến nguy cơ ô nhiễm đất và nước nếu pin bị thải bỏ không đúng cách. Tuy nhiên, các hãng xe và tổ chức nghiên cứu đang đẩy mạnh phát triển công nghệ tái chế pin để giảm thiểu tác động môi trường, đồng thời tận dụng lại vật liệu quý bên trong.

Ngoài ra, việc sản xuất điện để sạc cho xe cũng tạo áp lực lên hệ thống điện quốc gia. Nếu nhu cầu xe điện tăng quá nhanh mà lưới điện chưa kịp nâng cấp hoặc nguồn điện không đủ xanh, thì tổng lượng phát thải carbon có thể không giảm như kỳ vọng.

Một khía cạnh khác cần được xem xét là vòng đời của xe điện. Nhiều người lo ngại rằng tuổi thọ của pin chỉ từ 8 đến 10 năm, sau đó cần thay thế với chi phí cao và phát sinh rác thải công nghiệp. Tuy nhiên, các hãng xe điện hiện nay đang nghiên cứu pin thế hệ mới có tuổi thọ lâu hơn và dễ tái chế hơn. Đồng thời, nhiều pin sau khi không còn đủ hiệu suất cho xe vẫn có thể tái sử dụng cho các hệ thống lưu trữ điện tại nhà hoặc trạm sạc.

Qua các phân tích, có thể thấy xe điện tuy giảm khí thải trực tiếp nhưng vẫn tiềm ẩn một số tác động đến môi trường. Vì vậy, câu hỏi xe điện có thân thiện môi trường không cần được đánh giá toàn diện từ sản xuất đến vận hành.

Tham khảo thêm: Công nghệ đám mây hoạt động như thế nào trong thực tế

Tham khảo thêm: Big Data là gì và tại sao lại quan trọng trong thời đại số