Bệnh Alzheimer là một rối loạn thần kinh tiến triển làm suy giảm trí nhớ, tư duy và khả năng nhận thức. Nó tác động sâu sắc đến cấu trúc và chức năng của não, đặc biệt là các vùng xử lý ký ức và ngôn ngữ.
Bệnh Alzheimer là gì?
Bệnh Alzheimer là một rối loạn thoái hóa thần kinh mãn tính, gây ra sự suy giảm dần dần trí nhớ, tư duy, hành vi và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ (dementia) – một nhóm các triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí tuệ và xã hội.i.
>>> Xem thêm tại: Tế bào nào đảm nhận truyền tín hiệu trong não?
Bệnh Alzheimer ảnh hưởng đến não bộ như thế nào?
Bệnh Alzheimer được đặc trưng bởi sự xuất hiện của hai loại protein bất thường trong não bộ: mảng amyloid beta và búi tơ thần kinh tau.
Tổn thương tế bào não và teo não
Alzheimer gây chết dần các tế bào thần kinh (nơron) và mất kết nối giữa chúng.
Theo thời gian, não bị teo lại, đặc biệt là thùy thái dương và hồi hải mã – những vùng quan trọng cho việc hình thành trí nhớ.
Tích tụ mảng bám amyloid
Các mảng amyloid-beta tích tụ giữa các tế bào thần kinh.
Chúng gây rối loạn truyền tín hiệu thần kinh và kích hoạt phản ứng viêm, dẫn đến tổn thương tế bào.
Hình thành đám rối sợi thần kinh (tau tangles)
Bên trong tế bào thần kinh, protein tau bất thường tạo thành các sợi rối xoắn.
Điều này làm gián đoạn hệ thống vận chuyển bên trong tế bào, dẫn đến tế bào chết.
Suy giảm chức năng vùng hippocampus (hồi hải mã)
Đây là vùng xử lý trí nhớ ngắn hạn và chuyển thành trí nhớ dài hạn.
Người bệnh mất khả năng nhớ thông tin mới, dễ lạc đường, quên tên người thân...
Ảnh hưởng đến vùng vỏ não
Khi bệnh tiến triển, các vùng khác như vỏ não trước trán – chịu trách nhiệm về suy luận, ngôn ngữ, lập kế hoạch – cũng bị ảnh hưởng.
Kết quả là người bệnh suy giảm khả năng giao tiếp, ra quyết định và nhận thức xã hội.
Thay đổi hóa học trong não
Giảm sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh như acetylcholine – chất quan trọng trong học tập và ghi nhớ.
Mất cân bằng hóa học khiến các tín hiệu trong não truyền đi kém hiệu quả.
>>> Xem thêm tại: Thiết bị nào đang giúp quan sát hoạt động não người?
Khoa học thần kinh và hy vọng trong tương lai
Nhờ những tiến bộ trong khoa học thần kinh, chúng ta đã có cái nhìn sâu hơn về bệnh Alzheimer, từ đó mở ra những hy vọng mới cho việc chẩn đoán và điều trị.
Chẩn đoán sớm:
Các nhà khoa học đang phát triển các công cụ chẩn đoán sớm, chẳng hạn như xét nghiệm máu, để phát hiện các dấu hiệu của bệnh từ giai đoạn đầu.
Liệu pháp điều trị:
+ Hiện nay, các loại thuốc điều trị chủ yếu chỉ giúp làm chậm tiến trình của bệnh.
+ Tuy nhiên, các nhà khoa học thần kinh đang nghiên cứu các liệu pháp mới, chẳng hạn như thuốc kháng thể đơn dòng nhằm loại bỏ các mảng amyloid beta, mang lại hy vọng phục hồi chức năng não bộ cho bệnh nhân.
Phòng ngừa:
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên và giữ cho não bộ hoạt động có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Hiểu rõ bệnh Alzheimer ảnh hưởng đến não bộ như thế nào giúp chúng ta chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và hỗ trợ người bệnh một cách hiệu quả hơn trong cuộc sống hàng ngày.
