Khi nhắc đến bệnh thấp khớp, nhiều người thường chỉ nghĩ đến các cơn đau nhức tại khớp. Tuy nhiên, bản chất của bệnh không dừng lại ở hệ vận động. Đây là căn bệnh tự miễn có thể tác động đến tim, phổi, thận và nhiều cơ quan khác.
Bệnh thấp khớp là gì?
Bệnh thấp khớp, hay còn gọi là viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis - RA), là một bệnh tự miễn mạn tính, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, đặc biệt là các khớp, gây viêm và đau.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp, thường là các khớp ở tay, chân, cổ tay, đầu gối, và có thể gây ra các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sốt nhẹ và mất cảm giác thèm ăn.
Tại sao bệnh thấp khớp ảnh hưởng đến nhiều cơ quan?
Bệnh thấp khớp, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis - RA), không chỉ gây đau và tổn thương ở khớp mà còn có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể vì đây là bệnh tự miễn. Khi hệ miễn dịch rối loạn, nó không chỉ tấn công màng hoạt dịch ở khớp mà còn gây viêm lan rộng, ảnh hưởng đến tim, phổi, mắt, mạch máu, da và cả hệ thần kinh. Cụ thể:
Hệ miễn dịch hoạt động bất thường
Bệnh thấp khớp là một bệnh tự miễn, nghĩa là hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, thay vì chống lại virus hoặc vi khuẩn gây hại. Ở bệnh nhân RA, hệ miễn dịch chủ yếu tấn công vào màng hoạt dịch của khớp, gây viêm, sưng và đau.
Tuy nhiên, do hệ miễn dịch hoạt động trên toàn cơ thể, tình trạng viêm này có thể lan rộng và tấn công nhiều cơ quan nội tạng khác, dẫn đến những biến chứng ngoài khớp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân và làm suy giảm chất lượng sống của người bệnh một cách đáng kể.
Ảnh hưởng đến tim
Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của viêm khớp dạng thấp là tổn thương tim mạch. Người bệnh có thể bị viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim, hoặc tình trạng viêm mạch vành, làm tăng nguy cơ suy tim và nhồi máu cơ tim. Viêm kéo dài thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa trong lòng mạch máu, gây hẹp hoặc tắc động mạch, đặc biệt là mạch vành.
Nguy cơ mắc các bệnh tim mạch ở bệnh nhân RA cao hơn so với người bình thường từ 1,5 đến 2 lần. Điều này khiến việc kiểm soát viêm và phòng ngừa biến chứng tim mạch trở thành một phần không thể thiếu trong điều trị.
>>> Xem ngay: Làm thế nào để tăng cường sức mạnh cơ bắp hiệu quả?
Tổn thương phổi
Không chỉ gây tổn thương khớp, RA còn ảnh hưởng trực tiếp đến phổi, dẫn đến các tình trạng như xơ phổi kẽ, viêm màng phổi, hoặc tràn dịch màng phổi. Những người mắc viêm khớp dạng thấp có thể bị ho kéo dài, khó thở, đau tức ngực, thậm chí suy hô hấp nếu không phát hiện và điều trị sớm.
Xơ phổi là biến chứng đặc biệt nguy hiểm vì tiến triển âm thầm nhưng hậu quả nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được theo dõi sát. Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị RA cũng có thể gây tác dụng phụ lên phổi, làm nặng thêm tình trạng bệnh lý.
Ảnh hưởng đến mắt
RA cũng có thể gây viêm ở mắt, biểu hiện dưới nhiều hình thức như viêm kết mạc, viêm củng mạc, viêm màng bồ đào hoặc khô mắt do hội chứng Sjögren. Mắt bị viêm thường đỏ, đau nhức, nhìn mờ hoặc nhạy cảm với ánh sáng.
Nếu không được điều trị đúng cách, những tổn thương ở mắt có thể tiến triển thành loét giác mạc hoặc giảm thị lực vĩnh viễn. Vì vậy, người bệnh RA cần được khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng và can thiệp kịp thời.
Ảnh hưởng đến mạch máu
RA còn có thể dẫn đến viêm mạch máu (vasculitis) – một tình trạng hiếm nhưng nguy hiểm, khi các mạch máu nhỏ trong cơ thể bị viêm. Viêm mạch máu có thể gây ra loét da, hoại tử đầu ngón tay hoặc ngón chân, hoặc tổn thương các cơ quan được nuôi dưỡng bởi mạch máu bị viêm, bao gồm gan, thận và hệ thần kinh. Người bệnh có thể xuất hiện các ban đỏ trên da, cảm giác tê bì, đau buốt hoặc thậm chí yếu liệt chi do tổn thương thần kinh ngoại vi.
Biến chứng thần kinh và toàn thân
RA có thể gây mệt mỏi kéo dài, sốt nhẹ, chán ăn, sụt cân, ảnh hưởng đến thể trạng và tâm lý người bệnh. Trong một số trường hợp nặng, viêm khớp dạng thấp còn gây chèn ép các dây thần kinh quanh khớp bị viêm hoặc do hình thành các nốt thấp dưới da.
Những biểu hiện này có thể gây tê bì, yếu liệt hoặc mất cảm giác. Thậm chí, nếu viêm kéo dài và không kiểm soát, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tủy sống và não bộ, ảnh hưởng đến khả năng vận động và trí tuệ của người bệnh.
>>> Xem ngay: Thoái hóa khớp là gì? Nhận biết qua triệu chứng phổ biến
Bệnh thấp khớp không còn là vấn đề riêng của khớp xương. Việc nhận diện sớm và kiểm soát hiệu quả giúp ngăn chặn biến chứng nguy hiểm tại nhiều cơ quan, giữ vững sức khỏe khớp và hệ miễn dịch ổn định.
