Khi đôi mắt đỏ ngầu, chảy nước liên tục và cảm giác ngứa ngáy khó chịu xuất hiện, nhiều người chủ quan nghĩ rằng chỉ là kích ứng nhẹ. Nhưng thực chất, đây có thể là dấu hiệu của dị ứng mắt – một nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng đến thị lực.
Dị ứng mắt là gì?
Dị ứng mắt (eye allergy) là tình trạng xảy ra khi mắt tiếp xúc với các chất gây kích ứng (gọi là dị nguyên). Người dị ứng mắt thường đi kèm với dị ứng mũi (ngứa, nghẹt mũi và hắt hơi), song, tình trạng này chỉ mang tính tạm thời. Khi bị dị ứng, người bệnh thường thấy ngứa, đỏ ở 1 hoặc 2 mắt.
Có hai loại dị ứng mắt: dị ứng theo mùa và lâu năm.
Dị ứng mắt theo mùa: xảy ra vào những thời điểm nhất định trong năm, thường đầu xuân đến hè và sang mùa thu. Những tác nhân gây dị ứng chủ yếu phấn hoa từ cây cỏ, bào tử nấm mốc,…
Dị ứng lâu năm: xảy ra quanh năm. Các tác nhân gồm mạt bụi, lông thú cưng, nước hoa, khói, mỹ phẩm, một số loại thuốc cũng có thể gây dị ứng mắt,…
Triệu chứng dị ứng mắt
Chảy nước mắt
Nhiễm trùng, dị ứng là nguyên nhân gây chảy nước mắt phổ biến. Khi dị ứng, cơ thể sẽ giải phóng histamin để đối phó với các tác nhân gây hại, từ đó gây ra tình trạng chảy nước mắt, ngứa mắt.
Nhạy cảm với ánh sáng
Nhạy cảm với ánh sáng là sự khó chịu ở mắt do ánh sáng gây ra. Các nguồn như ánh sáng mặt trời, đèn huỳnh quang, đèn sợi đốt đều khiến người bệnh phải nheo hoặc nhắm mắt. Nhạy cảm với ánh sáng không phải bệnh nhãn khoa mà là triệu chứng của nhiễm trùng hoặc dị ứng mắt.
Mắt đỏ
Mắt đỏ là triệu chứng thường thấy do mắt dị ứng với những tác nhân gây kích ứng. Mắt đỏ xảy ra do sự giãn nở của các mạch máu rất nhỏ nằm giữa màng cứng và kết mạc trong mắt. Những mạch máu này có thể sưng lên vì các lý do liên quan đến môi trường như: khói, bụi, phơi nhiễm hóa chất,…
>>> Xem ngay: Tại sao mắt khô thường gặp ở người làm việc văn phòng?
Ngứa ngáy
Dị ứng là nguyên nhân gây ngứa mắt, chủ yếu xuất phát từ các tác nhân: bụi, khói, phấn hoa, lông động vật,… Ngứa mắt không nguy hại, chỉ cần tránh dụi mắt để không gây xước giác mạc. Bởi, thực tế có nhiều người không chịu được cơn ngứa nên dụi mắt nhiều, dẫn đến sẹo giác mạc, thị lực suy giảm nghiêm trọng.
Nóng rát
Nóng rát là triệu chứng xuất hiện khi mắt dị ứng với các chất kích ứng từ môi trường bên ngoài như: khói thuốc, mạt bụi, nấm mốc, phấn hoa hoặc vảy da của vật nuôi. Tình trạng này còn xảy ra khi mắt tiếp xúc với hóa chất, chẳng hạn như: thành phần trong dầu gội đầu, clo từ hồ bơi, kem chống nắng, xà phòng và các sản phẩm làm đẹp khác,…
Mí mắt sưng
Mí mắt sưng là triệu chứng thông thường khi mắt bị dị ứng do nhiều nguyên nhân gây ra, thường đi kèm với một số biểu hiện khác như: ngứa, đỏ, đau nhức,… Biểu hiện của tình trạng này là sưng phù ở 1 hoặc 2 mí mắt trên và mí mắt dưới. Có thể bị ở 1 hoặc 2 mắt của người bệnh. Mí mắt sưng do chất lỏng tích tụ hoặc viêm ở các mô mỏng xung quanh mắt (còn gọi là mắt sưng húp).
Cảm giác cộm
Cảm giác cộm thường do bụi hoặc dị vật rơi vào mắt. Khi bị cộm, mắt người bệnh sẽ chảy nước, ngứa nên thường lấy tay dụi. Tuy nhiên, việc làm này vô tình khiến mắt tổn thương, có thể gây xước giác mạc. Xước giác mạc nếu không được hỗ trợ cải thiện đúng cách sẽ gây sẹo giác mạc, giảm thị lực nghiêm trọng.
Cách điều trị dị ứng mắt như thế nào?
Tránh các chất gây dị ứng
- Phấn hoa thường phát triển mạnh vào mùa xuân, hạ và thu, vì vậy nên đóng các cửa sổ hướng ra vườn và bật điều hòa trong phòng khi ở nhà. Trường hợp phải hoạt động ngoài trời nên đeo kính râm để tránh các chất kích ứng bay vào mắt. Bên cạnh đó, không sử dụng quạt khi ở cạnh cửa sổ vì có thể hút phấn hoa và các chất gây kích ứng khác vào nhà. Đồng thời, giữ cho các thiết bị điều hòa không khí sạch sẽ để ngăn việc hình thành bụi bẩn.
- Nấm mốc, bụi bẩn và lông thú cưng đều là những tác nhân hàng đầu gây dị ứng mắt. Độ ẩm cao có thể khiến nấm mốc phát triển, vì vậy, cần vệ sinh những khu vực như: tầng hầm, phòng tắm, nhà bếp. Đồng thời, duy trì độ ẩm trong nhà từ 30% – 50%.
Lau dọn, vệ sinh các vật dụng trong gia đình, nhất là giường, gối, nệm, thảm để hạn chế dị ứng mắt do mạt bụi.
Nếu vật nuôi là nguồn gây dị ứng, hãy để chúng ở bên ngoài, tuyệt đối không cho thú cưng vào phòng ngủ nhằm tránh lông, phân, nước tiểu của chúng tích tụ. Cân nhắc sử dụng sàn gỗ hoặc gạch thay vì trải thảm, vì lông thú cưng dễ bám vào những vật dụng này. Rửa tay bằng xà phòng sau khi chạm vào thú cưng.
Thuốc
Thuốc nhỏ mắt nhân tạo: dùng để loại bỏ chất gây dị ứng, giảm triệu chứng khô và bổ sung độ ẩm cho mắt. Có thể mua thuốc nhỏ mắt nhân tạo ở các nhà thuốc và sử dụng mà không cần toa, tối đa 6 lần/ngày, sử dụng thường xuyên để đạt hiệu quả tốt.
- Thuốc kháng histamin đường uống: điều trị hiệu quả các triệu chứng ngứa, rát mắt. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể làm khô mắt hoặc trầm trọng thêm các triệu chứng dị ứng.
- Chất ổn định tế bào mast: sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có chứa chất ổn định tế bào mast sẽ làm giảm tình trạng ngứa, mẩn đỏ, chảy nước mắt và nóng rát. Sử dụng khoảng 1-2 lần/ngày để đạt được hiệu quả.
- Thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid: giúp điều trị các triệu chứng dị ứng mắt nghiêm trọng và kéo dài như ngứa, đỏ, sưng. Tuy nhiên, loại thuốc này cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa mắt trước khi dùng để tránh những tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra.
- Tiêm miễn dịch trị liệu: trường hợp thuốc nhỏ mắt và các phương pháp kiểm soát dị ứng khác không đạt được hiệu quả, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện tiêm phòng dị ứng. Bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhất định các chất gây dị ứng đưa vào cơ thể bệnh nhân, nhằm tăng khả năng miễn dịch với những chất này.
>>> Xem ngay: Bí quyết bảo vệ mắt khi làm việc với máy tính cả ngày
Làm thế nào để phòng ngừa dị ứng mắt?
Hạn chế dụi mắt
Khi dị ứng mắt, các tác nhân gây kích ứng cần được loại bỏ ra ngoài nhanh chóng. Người bệnh tuyệt đối không được dụi tay vào mắt, điều này sẽ vô tình kích hoạt các tế bào mast giải phóng nhiều histamin, khiến tình trạng dị ứng mắt khó cải thiện. Thay vì lấy tay dụi, người bệnh có thể chườm lạnh để giảm các triệu chứng ngứa, nóng rát,…
Vệ sinh khu vực sống
Vệ sinh khu vực sống sạch sẽ, thoáng mát, hút bụi mọi ngóc ngách, đồng thời duy trì độ ẩm trong nhà ở mức 30-50%. Bởi lẽ, nấm mốc, bụi bẩn, vảy da thú cưng,… đều là những nguyên nhân gây dị ứng mắt. Độ ẩm cao có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm mốc sinh sôi, phát triển.
Rửa tay thường xuyên
Rửa tay thường xuyên để hạn chế vi khuẩn bám và sinh sôi. Sử dụng khăn giấy dùng một lần để lau khô tay. Tuyệt đối không lấy tay dụi hay chạm vào mắt.
Giữ vật nuôi xa giường ngủ
Hạn chế việc tiếp xúc với thú cưng vì vảy da của chúng có thể gây dị ứng mắt. Không nên để thú cưng tiếp xúc với giường, thảm, ghế đệm vì vảy da, phân, nước tiểu của chúng dễ bám vào những vật dụng này. Rửa tay bằng xà phòng, giặt thật sạch quần áo sau khi tiếp xúc với chúng.
Mắt đỏ khi dị ứng là một trong những cảnh báo của cơ thể mà không nên xem nhẹ. Hãy lắng nghe đôi mắt, giữ môi trường sống sạch sẽ và đừng quên kiểm tra sức khỏe mắt thường xuyên để tránh những tổn thương không đáng có.
