Stress mãn tính như một kẻ thù vô hình âm thầm tàn phá sức khỏe tâm lý lẫn thể chất. Không giống căng thẳng thoáng qua, tình trạng này kéo dài và dễ dẫn đến trầm cảm, lo âu. Đã đến lúc tìm cách đối phó trước khi quá muộn.
Căng thẳng là gì?
Căng thẳng là phản ứng của cơ thể đối với một thay đổi hoặc một thách thức. Trong ngắn hạn, căng thẳng có thể hữu ích. Nó giúp bạn tỉnh táo hơn và cung cấp cho bạn năng lượng để hoàn thành công việc. Nhưng căng thẳng lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Có ba loại căng thẳng chính có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta:
Căng thẳng thức thì (ví như bạn vừa tranh cãi, đi đường bị kẹt xe hay có một sự kiện ngắn mới diễn ra)
Căng thẳng cấp tính (các sự kiện cấp tính thường xuyên như thời hạn phải hoàn thành công việc)
Căng thẳng mãn tính (các sự kiện dai dẳng như thất nghiệp do mất việc làm, lạm dụng thể chất hoặc tinh thần, lạm dụng chất kích thích hoặc xung đột gia đình). Nhiều người trong chúng ta có thể gặp phải sự kết hợp của ba loại này.
Stress ảnh hưởng tới cuộc sống như thế nào?
Stress khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn với các hoạt động trong cuộc sống, khó thư giãn và mất tập trung. Stress kéo dài có thể gây ảnh hưởng nhiều về mặt cảm xúc và tinh thần, bao gồm:
- Tâm trạng luôn cảm thấy khó chịu hoặc lo lắng.
- Trầm cảm.
- Thường hoảng loạn.
- Cảm thấy buồn và tiêu cực.
Ngoài ra, stress cũng tác động đến sức khỏe người bệnh, gồm:
- Đau và nhức mỏi.
- Cảm giác tim đập nhanh, đau ngực.
- Kiệt sức.
- Khó ngủ.
- Run rẩy, nhức đầu hoặc chóng mặt.
- Tăng huyết áp.
- Nghiến răng, căng cơ hàm.
- Hệ thống miễn dịch suy giảm.
- Quan hệ tình dục khó khăn.
>>> Tham khảo ngay: Giải pháp cải thiện tâm trạng tự nhiên và bền vững
Stress mãn tính có thể khiến sức khỏe tệ hơn, người bệnh sẽ cố gắng kiểm soát stress bằng những chất kích thích hoặc các hoạt động không lành mạnh như:
- Thường xuyên uống rượu, bia.
- Bài bạc.
- Ăn không kiểm soát.
- Hút thuốc.
- Giải tỏa tâm trạng bằng việc mua sắm, lướt mạng xã hội và quan hệ tình dục.
- Sử dụng ma túy.
Cách để đối phó với stress mãn tính
Thiền
Thiền là một phương pháp giúp người bệnh xả stress hiệu quả và mang lại sự yên bình trong nội tâm. Việc giữ hơi thở chậm và sâu sẽ giúp cơ thể dịu các phản ứng của stress gây ra. Nếu mới tập thiền, người bệnh hãy dành khoảng 5 – 10 phút và tăng dần thời gian lên.
Bài tập hít thở sâu
Hơi thở là nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống. Nếu bạn thở không đúng cách sẽ gây rối loạn quá trình trao đổi oxy và carbon dioxide. Điều này khiến người bệnh mệt mỏi, lo lắng, hoảng loạn và gặp nhiều triệu chứng rối loạn về thể chất và tinh thần khác. Vì vậy, người bệnh hãy thử các bài tập hít thở sâu để đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn và giúp não bộ xả stress. Bài tập hít thở sâu bạn có thể thực hiện bất cứ đâu, bằng cách:
- Hít và đưa không khí vào sâu trong bụng thông qua đường mũi.
- Thở từ từ ra thông qua đường miệng.
- Hít và thở nhẹ nhàng, đều đặn theo nhịp đếm từ 1 – 5.
- Thực hiện bài tập thở này trong vòng 5 phút.
Yoga
Đây là cách bớt stress rất phổ biến. Các bài tập yoga tập hợp cả yếu tố thể chất lẫn tinh thần giúp cơ thể và tâm trí thư giãn. Người bệnh hãy thử tập yoga, đặc biệt Hatha yoga có các động tác đơn giản và tốc độ chậm hơn giúp bạn dễ tập hơn.
>>> Tham khảo ngay: Tại sao giấc ngủ lại ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý?
Liệu pháp cười
Khi bạn cười sẽ cảm thấy tâm trạng dễ chịu hơn, tinh thần thư giãn và sức khỏe cũng trở nên tốt hơn. Liệu pháp cười không điều trị được bệnh stress mà hỗ trợ cơ thể làm dịu các phản ứng stress gây ra. Vì vậy, bạn hãy thư giãn bằng những câu chuyện cười, phim hài hoặc chơi với bạn có tính hài hước, tích cực sẽ giúp tâm trạng tốt hơn.
Liệu pháp nói chuyện dài hạn
Khi stress, người bệnh thường rất dễ nổi nóng, khó chịu và thậm chí có thể cô lập bản thân khiến bản thân càng stress hơn. Thay vào đó, bạn hãy tâm sự với người thân, bạn bè sẽ giúp tâm trạng của bản thân trở nên tốt hơn. Bởi, khi bạn nói chuyện với mọi người, tâm trí sẽ thư giãn, không tập trung với những điều tiêu cực nữa. Ngoài ra, người lắng nghe bạn tâm sự có thể hỗ trợ, tư vấn hướng giải quyết hoặc giúp nhìn nhận vấn đề tích cực hơn.
Quản lý hành vi
Người bệnh quản lý hành vi bằng cách trang bị cho bản thân những kỹ năng thực tế để đối phó với tình huống khiến bản thân dễ stress. Bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tâm lý để được khám và hướng dẫn các bài tập quản lý hành vi cho bản thân. Đồng thời, người bệnh cần dành vài phút mỗi ngày thực hành các bài này để xả stress.
Giảm các tác nhân gây stress
Người bệnh dành nhiều thời gian theo dõi những điều tiêu cực trong cuộc sống hay tin tức trên truyền hình và mạng xã hội sẽ khiến bệnh stress nghiêm trọng hơn. Vì vậy, người bệnh hãy giảm các tác nhân gây stress và thay vào đó những hoạt động khác tích cực hơn như dành thời gian thư giãn bên người thân, tập thể dục, nghe nhạc,…
Dành thời gian cho bản thân
Đa phần người bệnh stress thường dành nhiều thời gian cho công việc và rất ít khi làm những việc mà bản thân yêu thích. Vì vậy, người bệnh hãy dành vài giờ cuối ngày để trò chuyện, giao lưu với mọi người xung quanh hoặc tập thể dục và thư giãn.
Đặt mục tiêu thử thách bản thân
Người bệnh hãy đặt mục tiêu và thử thách cho bản thân ở mọi tình huống như làm việc, học ngôn ngữ, chơi thể thao,… Cách này khiến bạn năng động, muốn làm mọi việc đạt hiệu quả. Sau khi đạt được mục tiêu, bạn sẽ trở nên tự tin hơn và giảm bớt stress cho bản thân.
Thử phản hồi sinh học
Liệu pháp phản hồi sinh học được tiến hành bằng cách dùng các thiết bị điện tử để giúp người bệnh kiểm soát các chức năng trong cơ thể. Các thiết bị này sẽ cung cấp thông số về các chức năng trong cơ thể gồm hoạt động của cơ, nhịp tim và huyết áp. Khi người bệnh stress, thông số thay đổi, các bác sĩ sẽ căn cứ vào điều này để hướng dẫn người bệnh một số bài tập thư giãn và cách giảm stress hiệu quả.
Kết nối với mọi người
Kết nối với mọi người cũng là một cách giảm stress hiệu quả. Cách này giúp người bệnh cảm nhận được sự thân thuộc và giá trị của bản thân. Người bệnh có thể chia sẻ cảm xúc và những trải nghiệm tích cực cho mọi người. Đồng thời, người bệnh có thể nhận được lời khuyên, hỗ trợ từ mọi người.
>>> Tham khảo ngay: Rối loạn lưỡng cực là gì? Dấu hiệu cần lưu tâm ngay
Không ai tránh được áp lực, nhưng không ai buộc phải sống cùng stress mãn tính. Hãy ưu tiên chăm sóc sức khỏe tâm lý, học cách lắng nghe cơ thể và tìm đến giải pháp cân bằng sớm nhất có thể.
