Những cuộc vui ngắn ngủi đôi khi lại để lại hậu quả dài lâu cho cơ thể, đặc biệt là gan. Có bao giờ tự hỏi tại sao chỉ vài ly rượu bia mỗi ngày lại có thể khiến sức khỏe gan tổn thương đến thế?
Tác hại của rượu bia với gan như thế nào?
Tiêu thụ rượu bia quá mức có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể, đặc biệt là chức năng gan. Bởi các loại đồ uống này có chứa cồn (ethanol), sau khi được tiêu thụ chất này sẽ được hấp thụ vào máu, kế tiếp trải qua quá trình chuyển hóa để đào thải khỏi cơ thể. Lượng cồn trong rượu bia được đào thải qua hơi thở, mồ hôi và đường tiểu tiện chỉ chiếm khoảng 10%, 90% lượng cồn còn lại sẽ được vận chuyển đến gan. Tại gan, cồn từ rượu bia sẽ trải qua quá trình xử lý và đào thải ra ngoài.
Khả năng chuyển hóa của gan là hữu hạn, chỉ có thể đảm bảo đạt hiệu quả tối ưu với lượng cồn nhất định. Lượng cồn trong máu tăng cao do cơ thể tiêu thụ rượu bia quá mức sẽ gây áp lực lên gan, khiến tế bào gan bị quá tải. Khi đó, cồn từ rượu bia sẽ chuyển hóa thành một loại chất độc có tên là acetaldehyde gây hại cho gan, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa. Chất độc acetaldehyde sẽ khiến tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây viêm, xơ hóa gan, thậm chí ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.
Ngoài ra, gây tích tụ mỡ trong gan và suy giảm chức năng gan cũng là tác hại của bia rượu đối với gan phổ biến, bởi:
Tiêu thụ nhiều bia rượu là tác nhân cản trở quá trình chuyển hóa lipid (chất béo) của cơ thể, dẫn đến tích tụ mỡ ở gan.
Dung nạp bia rượu quá mức sẽ gây áp lực cho gan, khiến khả năng tái tạo và sửa chữa tế bào gan suy giảm đáng kể.
Dấu hiệu tổn thương gan do rượu bia
Trong nhiều trường hợp, tình trạng tổn thương gan do tiêu thụ rượu bia có thể diễn ra âm thầm, không gây ra bất kỳ biểu hiện bất thường nào. Khi tác hại của rượu bia với gan tiến triển nghiêm trọng, cơ thể có thể xuất hiện một số triệu chứng đặc hiệu. Tùy thuộc vào từng tác hại của rượu bia với gan, triệu chứng tổn thương gan ở mỗi người bệnh có thể khác nhau, bao gồm các dấu hiệu như:
- Suy nhược cơ thể, mệt mỏi quá mức.
- Vàng mắt, vàng da.
- Đau nhói hạ sườn phải.
- Phù chân, sưng vùng bụng do tích tụ dịch.
- Chảy máu cam, dễ bị bầm tím trên da.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Giảm cảm giác thèm ăn, ăn uống kém.
- Khó ngủ, suy giảm chất lượng giấc ngủ.
- Suy giảm trí nhớ, lú lẫn.
- Đau bụng, rối loạn tiêu hóa.
Tổn thương gan do tác hại của bia rượu là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ do tác hại của rượu đối với gan, người bệnh cần sớm đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.
>>> Xem thêm: Nguyên nhân phổ biến gây bệnh trĩ ở người lớn tuổi
Những yếu tố làm tăng nguy cơ tổn thương gan khi sử dụng bia rượu
Về bản chất, tiêu thụ rượu bia chính là nguyên nhân gây tổn thương tế bào gan, khiến chức năng gan suy giảm. Tuy nhiên, một số yếu tố khác có thể khiến tác hại của rượu bia với gan tiến triển nghiêm trọng, cụ thể:
Bệnh đái tháo đường (tiểu đường): Nguy cơ khởi phát các bệnh về gan có xu hướng gia tăng ở người mắc bệnh tiểu đường. Tình trạng kháng insulin ở người bệnh tiểu đường có thể gây tích trữ chất béo ở gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ.
Thừa cân, béo phì: Thừa cân và béo phì không chỉ gây áp lực cho gan mà còn là tác nhân gây tích tụ chất béo quá mức ở gan, đồng thời thúc đẩy khởi phát các vấn đề khác như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, hội chứng chuyển hóa…
Chế độ dinh dưỡng kém khoa học: Duy trì chế độ dinh dưỡng kém khoa học, dung nạp nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, chất bảo quản, đường, muối… có ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng gan. Bởi gan phải tăng cường hoạt động để có thể xử lý và chuyển hóa các chất có hại từ thực phẩm, khiến tế bào gan bị tổn thương.
Bệnh viêm gan do virus: Virus gây bệnh viêm gan (phổ biến là viêm gan B và viêm gan C) sẽ tấn công và gây tổn thương tế bào gan, đồng thời cản trở quá trình thải lọc độc tố, sản xuất hormone và lưu trữ vitamin ở gan. Sự tổn thương gan do uống rượu bia có thể nhanh chóng tiến triển, tiềm ẩn nhiều hệ lụy sức khỏe đe dọa tính mạng của người mắc bệnh viêm gan do virus.
Lạm dụng thuốc: Quá trình sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh trong dài hạn có thể thúc đẩy tác hại của rượu bia với gan tiến triển nghiêm trọng. Bởi vì, gan phải hoạt động quá mức để có thể đáp ứng nhu cầu thải lọc rượu bia và thuốc.
Người thường xuyên uống rượu bia cần sớm đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và tư vấn chi tiết về các yếu tố làm tăng nguy cơ tổn thương gan, từ đó có biện pháp cải thiện an toàn, phù hợp.
>>> Xem thêm: Thói quen nào giúp ngừa sỏi mật và bảo vệ hệ tiêu hóa?
Phòng ngừa tổn thương gan do rượu bia
Để phòng ngừa tác hại của rượu với gan, bảo vệ chức năng hiệu quả, mỗi người cần:
Hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn việc dung nạp cồn từ thực phẩm, đồ uống vào cơ thể.
Xây dựng lối sống khoa học và chế độ ăn uống điều độ bằng cách tránh dung nạp các chất gây hại cho sức khỏe tổng thể và gan như chất béo chuyển hóa, chất béo bão hòa, muối, đường… thường xuyên rèn luyện thể chất để nâng cao sức đề kháng, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần tích cực…
Duy trì thăm khám sức khỏe định kỳ 2 lần mỗi năm. Thông qua quá trình thăm khám sức khỏe tổng quát bác sĩ sẽ kiểm tra, đánh giá được chức năng gan, đồng thời sớm phát hiện được các yếu tố gây hại cho gan tiềm ẩn trong cơ thể. Từ đó, bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh về biện pháp phòng tránh hoặc điều trị các vấn đề về gan ở giai đoạn sớm.
>>> Xem thêm: Viêm túi thừa - Triệu chứng thầm lặng cần nhận diện sớm
Không phải ngẫu nhiên mà các chuyên gia luôn cảnh báo về tác động của rượu bia đến gan. Giữ gìn sức khỏe gan cũng chính là cách bảo vệ hệ tiêu hóa và kéo dài tuổi thọ một cách thiết thực nhất.
