Cuộc sống hiện đại khiến con người ngày càng dễ rơi vào trạng thái stress kéo dài. Điều đáng lo ngại là tình trạng này không chỉ gây suy sụp tinh thần mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tim mạch. Tại sao lại như vậy?
Stress là gì?
Những cảm xúc vui buồn, yêu ghét,… là những cảm xúc thường xuyên xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, khi những cảm xúc này lặp đi lặp lại nhiều lần hoặc kéo dài quá lâu có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cuối cùng sẽ có thể gây nên bệnh tật. Những trường hợp căng thẳng, lo âu quá mức được gọi là stress.
Một số dấu hiệu của stress có thể kể đến như sau:
- Khó ngủ: Tình trạng khó ngủ hoặc những giấc ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc có thể do bạn đang gặp phải vấn đề nào đó và phải suy nghĩ quá nhiều. Bạn cũng có thể thường xuyên gặp phải ác mộng, hay những giấc mơ thấy mình gặp phải nhiều trở ngại lớn,...
- Khi bị stress, bạn có thể hay cáu giận, dễ dàng mệt mỏi dù chỉ là những việc làm rất nhỏ.
- Thường xuyên thức khuya và khó dậy sớm.
- Cảm giác thèm ăn hoặc không muốn ăn bất cứ thứ gì cũng là triệu chứng stress: Đối với những người bị stress, đôi khi họ rất thèm ăn những loại đồ ăn có chứa nhiều chất béo, chất ngọt, nhưng đôi khi họ lại không muốn ăn bất cứ thứ gì.
Những ảnh hưởng đến tim mạch khi bị stress
Mỗi người sẽ lựa chọn hoặc thích nghi để phù hợp tốt hơn với môi trường hoặc thay đổi môi trường để thích hợp với nhu cầu bản thân của mình. Một kiểu cách đáp ứng cũng phải có sẵn trong "vốn sống" của mỗi người, đó chính là bản lĩnh được sử dụng để ứng phó với các tác nhân gây stress.
Căng thẳng tâm lý thúc đẩy quá trình vữa xơ động mạch
Căng thẳng tâm lý được cho là một yếu tố gây bệnh vữa xơ động mạch quan trọng. Những người hiểu biết về stress, có sức khoẻ và tâm lý vững vàng sẽ dễ dàng vượt qua được những tác động của stress và vui tươi trong cuộc sống. Ngược lại, những người có cơ thể ốm yếu, suy sụp, không vượt qua và thích ứng nổi thì dễ phát sinh bệnh tật và có thể bị ảnh hưởng lớn bởi stress, dẫn đến đột tử khi gặp những cú sốc quá lớn trong cuộc đời.
Bên cạnh 3 yếu tố nguy cơ chủ yếu gây vữa xơ động mạch là tăng cholesterol máu, tăng huyết áp và hút thuốc lá, căng thẳng tâm lý cũng được xác định là một yếu tố nguy cơ quan trọng.
Căng thẳng về tâm lý gây tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm và do vậy gây ảnh hưởng xấu đến thành mạch, làm rối loạn tuần hoàn và tăng nguy cơ gây tổn thương các tế bào nội mạc, làm tăng tính thấm của tế bào nội mạch và do vậy làm tăng tăng nguy cơ lắng đọng LDL-C gây hình thành và phát triển vữa xơ động mạch.
>>> Xem ngay: Làm thế nào để kiểm soát huyết áp hiệu quả tại nhà?
Có thể đột tử vì stress cấp tính
Đột tử là nguyên nhân gây tử vong phổ biến của các bệnh nhân bị vữa xơ động mạch, đặc biệt là vữa xơ động mạch vành. Do vậy tác động tích cực lên quá trình vữa xơ động mạch sẽ làm giảm nguy cơ đột tử. Có giả thuyết cho rằng khi bị căng thẳng về tâm lý cấp tính có thể gây rung thất và đột tử, do kích hoạt hệ thống bảo vệ dẫn đến làm giảm đột ngột trương lực phó giao cảm.
Thông qua cơ chế thần kinh phó giao cảm trung ương làm mất sự ổn định về điện học của tim. Trong khi đồng thời làm tăng trương lực thần kinh giao cảm ở tim dẫn đến làm tăng tần số tim, tăng co bóp cơ tim, tăng huyết áp tâm thu và gây thiếu máu cơ tim ở các bệnh nhân có vữa xơ động mạch vành, làm tăng nguy cơ bị rung thất và đột tử.
Nếu stress diễn ra thời gian quá dài bạn có thể tử vong
Khái niệm stress cơ thể được dùng để chỉ các hiện tượng mất sức hoặc kiệt quệ về sức lực sau một thời gian lao động nặng nhọc kéo dài, hay cơ thể bị nhiễm lạnh, say nắng, say nóng, hay bị nhiễm trùng nặng, bị mất máu nhiều. Stress tâm lý xảy ra sau những cơn sợ hãi, căng thẳng, lo âu hoặc những niềm vui, phấn chấn quá mức chịu đựng của cơ thể...
Khi bạn bị stress, tim đập nhanh, tăng huyết áp, tăng nhịp thở. Máu được phân bố đến các cơ lớn và các quá trình tiêu hoá bị ngưng trệ. Những thay đổi này nhằm chuẩn bị cho cơ thể sinh vật đó thực hiện được những hành động mạnh mẽ nhằm đáp ứng với sự đe dọa: hoặc chống trả hoặc chạy trốn. Sự thay đổi ấy là một khả năng được cài đặt sẵn bên trong cơ thể, tạo ra cơ may sống còn dưới những điều kiện bị đe doạ. Tất cả chúng ta đều đã từng trải qua sự kích hoạt này. Ngay khi thoát khỏi một tai nạn cận kề, bạn thấy tim mình đập thình thịch, cảm giác nôn nao và lòng bàn tay ướt mồ hôi.
Những cách giúp bạn đối phó với stress
Mỗi người chúng ta cần có sự hiểu biết đầy đủ về stress để từ đó có thể kịp thời giải toả tâm lý và phòng tránh được những hậu quả đáng tiếc về sức khỏe khi căng thẳng lo lắng kéo dài.
- Chế độ ăn khoa học: Để phòng ngừa và điều trị bệnh, bạn cần thực hiện một chế độ ăn khoa học, đầy đủ dinh dưỡng. Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm như các loại rau củ quả, các loại thịt, cá,… Đồng thời không nên ăn những loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm lên men,…
- Luôn giữ thái độ sống lạc quan, vui vẻ: Hãy cười nhiều hơn mỗi ngày. Khi cuộc sống của bạn ngập tràn tiếng cười, mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn rất nhiều. Một tâm lý vui vẻ, tích cực sẽ khiến bạn giải quyết được mọi khó khăn và có một sức khỏe tốt nhất.
- Chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao: Cuộc sống hiện đại có thể khiến bạn vô cùng bận rộn, nhưng mỗi ngày hãy dành ra khoảng 20 đến 30 phút tập luyện thể thao để giúp bạn có một cơ thể khỏe mạnh. Hãy chọn những môn thể thao yêu thích và tích cực tập luyện, chắc chắn đây là một giải pháp hữu hiệu để bạn có thể giải tỏa căng thẳng sau một ngày làm việc.
- Lối sống lành mạnh, khoa học: Ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc là những thói quen khoa học mà bạn nên có. Nó không chỉ giúp cho hệ tiêu hóa mà còn giúp bạn nghỉ ngơi, lấy lại năng lượng, sống tích cực hơn sau những ngày dài làm việc mệt mỏi. Ngược lại, nếu ăn quá nhiều, thức khuya và ngủ không đủ giấc chính là nguyên nhân làm tăng căng thẳng và khiến cơ thể mắc phải nhiều bệnh lý nguy hiểm.
>>> Xem ngay: Các phương pháp điều trị van tim phổ biến hiện nay
Chăm sóc sức khỏe tâm lý chính là một phần không thể thiếu để giữ cho trái tim luôn mạnh mẽ. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ để kiểm soát stress và giữ gìn sức khỏe tim mạch một cách bền vững nhất.
