Sức khỏe hô hấp là nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên, các bệnh lý như giãn phế quản có thể âm thầm phát triển mà không có dấu hiệu rõ ràng. Hiểu rõ triệu chứng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị.
Giãn phế quản là gì?
Giãn phế quản (tiếng Anh là Bronchiectasis) là tình trạng giãn không hồi phục một phần của cây phế quản, có thể giãn ở phế quản lớn trong khi phế quản nhỏ vẫn bình thường, hoặc giãn ở phế quản nhỏ trong khi phế quản lớn bình thường.
Giãn phế quản được chia thành giãn phế quản hình túi, giãn phế quản hình trụ và giãn phế quản hình tràng hạt dựa trên giải phẫu bệnh lý.
Triệu chứng bệnh Giãn phế quản
Những tổn thương ở phế quản dẫn đến giãn phế quản thường bắt đầu ở lứa tuổi trẻ em. Tuy nhiên các dấu hiệu và triệu chứng có thể chỉ xuất hiện sau nhiều năm khi người bệnh bắt đầu có những tình trạng nhiễm trùng phổi tái đi tái lại
Những triệu chứng điểm hình nhất của giãn phế quản là:
- Ho thường xuyên trong nhiều tháng hoặc nhiều năm
- Nhiều đờm
- Thở ngắn và có tiếng rít
- Đau ngực
- Da dưới móng chân và móng tay dày lên
Nếu bác sĩ nghe phổi của bệnh nhân có thể thấy những tiếng phổi bất thường
Các triệu chứng có thể nặng lên theo thời gian. Người bệnh có thể ho ra máu hoặc đờm lẫn máu, cơ thể mệt mỏi. Trẻ em có thể giảm cân hoặc chậm lớn.
Giãn phế quản nặng có thể gây ra một số bệnh nghiêm trọng, như suy hô hấp, xẹp phổi, suy tim
- Suy hô hấp là tình trạng phổi không cung cấp đủ oxy cho hệ tuần hoàn. Suy hô hấp dẫn đến tình trạng thở gấp, thở ngắn, khó thở, tím tái da, môi, buồn ngủ, ảo giác
- Xẹp phổi là tình trạng một hoặc nhiều phần của phổi bị xẹp và không hoạt động bình thường. Kết quả là bệnh nhân thở gấp, nhịp tim nhịp thở tăng nhanh, da và môi tím tái.
- Giãn phế quản xảy ra ở nhiều khu vực của phổi sẽ gây ra suy tim.
>>> Xem ngay: Triệu chứng ban đầu của ung thư phổi dễ bị bỏ qua
Các biện pháp điều trị bệnh Giãn phế quản
Giãn phế quản thường được điều trị bằng thuốc hoặc vật lý trị liệu. Bác sĩ có thể xem xét phương pháp phẫu thuật nếu giãn phế quản khu trú ở một khu vực hoặc bệnh nhân bị chảy máu nhiều. Nếu giãn phế quản lan tỏa và gây ra suy hô hấp, bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp thở oxy
Các nhóm thuốc chính trong điều trị giãn phế quản:
Kháng sinh: kháng sinh luôn được chỉ định trong các trường hợp bệnh nhân giãn phế quản bội nhiễm vi khuẩn. Thông thường bệnh nhân sử dụng kháng sinh đường uống để kiểm soát tình trạng nhiễm khuẩn. Với những trường hợp đáp ứng không tốt có thể cân nhắc sử dụng kháng sinh tiêm, hoặc liệu pháp sử dụng kháng sinh lâu dài (từ 3 tháng trở lên)
Thuốc loãng đờm: giúp bệnh nhân dễ dàng khạc đờm và làm sạch đường thở
>>> Xem ngay: Mối liên hệ giữa bệnh phổi và môi trường nghề nghiệp
Vật lý trị liệu:
Liệu pháp thông đờm: giúp làm loãng đờm trong phổi để bệnh nhân có thể khạc ra, làm sạch đường thở. Có thể được thực hiện bởi nhân viên y tế hoặc các thành viên gia đình đã được hướng dẫn. Liệu pháp này bao gồm các động tác vỗ vào ngực, lưng bằng tay hoặc máy.
Các bài tập phục hồi chức năng hô hấp
Các biện pháp điều trị khác: dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ có thể sử dụng một số biện pháp điều trị khác
Thuốc giãn phế quản: thuốc giãn phế quản làm giãn các cơ ở đường thở và làm bệnh nhân dễ thở hơn. Đa số các thuốc giãn phế quản ở dạng thuốc hít hoặc sương mịn để khí dung. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc giãn phế quản trước khi thực hiện vật lý trị liệu
Corticoid xịt: nếu bệnh nhân mắc kèm hen hoặc có cơn khò khè, bác sĩ có thể kể đơn corticoid xịt để làm giảm tình trạng viêm
Liệu pháp thở oxy: sử dụng để nâng cao oxy trong máu, thông qua mặt nạ. Liệu pháp oxy có thể thực hiện ở bệnh viện hoặc tại nhà.
Phẫu thuật: nếu các biện pháp khác không có hiệu quả và tình trạng giãn phế quản khu trú tại một khu vực nhất định. Trong các trường hợp giãn phế quản nghiêm trọng bác sĩ có thể cân nhắc ghép phổi để thay thế phần phổi bị bệnh.
Phòng ngừa bệnh Giãn phế quản
Biện pháp quan trọng nhất là ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng phổi và các tổn thương phổi có thể gây ra giãn phế quản
Ở độ tuổi trẻ em, nên thực hiện tiêm phòng sởi và ho gà để giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm các biến chứng liên quan, trong đó có giãn phế quản.
Tránh hít các hóa chất độc hại, khí ga, thuốc lá để bảo vệ phổi
Điều trị tốt các bệnh nhiễm trùng phổi ở trẻ em giúp bảo tồn chức năng phổi và giảm nguy cơ phát triển thành giãn phế quản mạn tính
Tránh hít sặc hoặc tránh để dị vật lọt vào đường thở
>>> Xem ngay: Làm sao cải thiện chất lượng không khí trong nhà?
Việc tìm hiểu các triệu chứng của bệnh giãn phế quản không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn là cách quan tâm đến gia đình. Chất lượng cuộc sống sẽ được nâng cao khi sức khỏe hô hấp luôn được chú trọng đúng mức.
