Sống giữa nhịp đời hối hả, nhiều người không hề hay biết mình đang đối diện với những triệu chứng của bệnh tâm lý nguy hiểm. Việc hiểu rõ các dấu hiệu trầm cảm sẽ là chìa khóa giúp nâng cao sức khỏe tâm lý và tìm được sự hỗ trợ phù hợp.
Trầm cảm là gì?
Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến nhất trên thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thống kê cứ 20 người bình thường có một người từng rơi vào giai đoạn trầm cảm. Phụ nữ có tỷ lệ mắc chứng trầm cảm cao gấp đôi nam giới [2]. Có nhiều yếu tố khác nhau tác động, góp phần làm tâm trạng của một người bị ảnh hưởng kéo dài dẫn đến trầm cảm.
Bệnh trầm cảm thường được chẩn đoán cùng với các tình trạng rối loạn tâm thần khác. Trầm cảm khác với những dao động tâm trạng thông thường và những phản ứng cảm xúc ngắn khi đối mặt với khó khăn. Khi bệnh trầm cảm phát triển tới mức độ nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nó cũng khiến người bệnh làm việc kém năng xuất, học hành trì trệ, mối quan hệ trong gia đình ảnh hưởng tiêu cực.
9 dấu hiệu trầm cảm nguy hiểm cần được cảnh báo
Dưới đây là 9 dấu hiệu trầm cảm điển hình của bệnh cần được cảnh báo và điều trị sớm:
- Tâm trạng chán nản thường xuyên, gần như mỗi ngày.
- Giảm quan tâm hay niềm vui với tất cả hoạt động, hay sở thích.
- Chán ăn, sụt cân hoặc thèm ăn, tăng cân.
- Mất ngủ thường xuyên.
- Kích động hoặc thao tác chậm, phản ứng chậm, nói chậm hơn bình thường.
- Thường xuyên mệt mỏi và mất năng lượng.
- Có cảm giác bất lực, tội lỗi quá mức, tự thấy bản thân kém cỏi.
- Suy giảm khả năng tập trung, do dự, khó quyết định mọi thứ.
- Thường xuyên có ý nghĩ về cái chết, thường xuyên có ý định tự tử.
Nguyên nhân gây trầm cảm
Không có nguyên nhân duy nhất gây bệnh trầm cảm. Một số người đối mặt với những căng thẳng trong cuộc sống như mất người thân, ly hôn, bệnh tật, mất việc làm, khủng hoảng tài chính… Các nguyên nhân khác nhau có thể kết hợp để gây ra bệnh trầm cảm. Ví dụ bạn đang mệt mỏi và chán nản khi bị bệnh dai dẳng, sau đó lại trải qua một sự kiện buồn như mất người thân, điều này tăng nguy cơ dẫn đến trầm cảm. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây bệnh trầm cảm.
Căng thẳng: khi đối diện với các sự kiện buồn, căng thẳng như mất người thân, đổ vỡ mối quan hệ yêu đương, vợ chồng. Khi gặp những tổn thương mất mát, nhiều người trở nên buồn bã, không còn hứng thú gặp gỡ bạn bè, người thân và cố gắng tự giải quyết vấn đề của mình. Tình trạng căng thẳng kéo dài, nếu tâm trạng không được cải thiện rất dễ rơi vào trầm cảm.
Nhân cách: tính cách tác động rất nhiều đến suy nghĩ mỗi người. Với một số người khi đứng trước các sự việc căng thẳng có thể không bị trầm cảm nhưng một số người khó thoát ra được suy nghĩ buồn bã và tiêu cực. Người dễ trầm cảm thường quá khắt khe với chính bản thân mình, luôn sợ phán xét, mong muốn những gì hoàn hảo nhất. Điều này có thể do gen thừa hưởng từ cha mẹ hoặc ảnh hưởng từ nhỏ.
Lịch sử gia đình: nếu ai đó trong gia đình từng bị trầm cảm, nhiều khả năng bạn cũng mắc bệnh này.
Sinh con: một số phụ nữ dễ mắc trầm cảm sau khi sinh. Những thay đổi về nội tiết tố và thể chất, cơ thể, cũng như gia tăng trách nhiệm, có thể dẫn đến chứng trầm cảm sau sinh.
Sự cô đơn: cảm giác cô đơn ở một số người bị cắt đứt mối quan hệ khỏi gia đình, bạn bè sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
Rượu và ma túy: trong những sự kiện buồn, nhiều người cố gắng đối phó bằng cách uống quá nhiều rượu hoặc dùng ma túy. Điều này có thể dẫn đến vòng xoáy trầm cảm. Sử dụng ma túy, rượu, chất kích thích ảnh hướng đến chất hóa học của não, làm tăng nguy cơ trầm cảm.
Bệnh tật: những người bị bệnh mạn tính, bệnh phải điều trị trong thời gian dài, tái phát nhiều luôn là đối tượng dễ mắc bệnh trầm cảm. Một số người bị bệnh nội tiết khiến cơ thể mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục từ đó dẫn đến trầm cảm.
Bệnh trầm cảm có chữa được không?
Trầm cảm thường mang lại những thách thức to lớn, từ cảm giác buồn bã kéo dài đến sự mất năng lượng và niềm vui trong cuộc sống cho người bệnh. Những khó khăn này có thể khiến cuộc sống hàng ngày của họ trở nên cực kỳ khó khăn và mờ mịt.
Tuy nhiên, tin vui là bệnh trầm cảm hoàn toàn có thể chữa được nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời. Với sự hỗ trợ và điều trị phù hợp, nhiều người đã vực dậy tinh thần, “tìm thấy ánh sáng cuối đường hầm” và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình đáng kể.
Một số cách chữa bệnh trầm cảm tại nhà hiệu quả
Khi đối mặt với trầm cảm, việc tìm kiếm những phương pháp điều trị tại nhà có thể mang lại sự hỗ trợ quan trọng. Dưới đây là những cách chữa bệnh trầm cảm dễ thực hiện giúp bạn cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng và cảm thấy tích cực hơn:
Chữa trầm cảm bằng liệu pháp tâm lý trị liệu
Khi bệnh trầm cảm của bạn trở nặng, việc đến gặp bác sĩ tâm lý sẽ là giải pháp hiệu quả nhất. Thường các bác sĩ tâm lý sẽ sử dụng liệu pháp tâm lý trị liệu như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) để có thể giúp bạn hiểu và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Thực hành này giúp bạn xử lý cảm xúc, quản lý căng thẳng và phát triển các kỹ năng đối phó hiệu quả hơn ngay tại nhà.
Sử dụng thuốc theo chỉ định
Nếu cần thiết, các loại thuốc chống trầm cảm có thể hỗ trợ cân bằng hóa chất trong não bộ và giảm triệu chứng trầm cảm. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được theo dõi và chỉ định bởi bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tạo thói quen tập thể dục đều đặn
Tập thể dục không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn là một công cụ để cải thiện tâm trạng. Những hoạt động như đi bộ, chạy bộ, hoặc tham gia các lớp thể dục có thể kích thích sản xuất Endorphins, các chất hóa học tự nhiên của cơ thể giúp nâng cao tâm trạng và giảm cảm giác lo âu. Chỉ cần 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày cũng có thể mang lại sự khác biệt lớn.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng trầm cảm. Bạn nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi và các loại hạt, cùng với nhiều trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt có thể hỗ trợ chức năng não bộ và ổn định tâm trạng. Tránh xa thực phẩm chế biến sẵn và đường tinh luyện cũng là một bước quan trọng để duy trì sự cân bằng cảm xúc.
Tập luyện kỹ năng quản lý căng thẳng
Thiền, yoga và các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu, từ đó cải thiện tình trạng trầm cảm. Thực hành những bài tập này hàng ngày giúp bạn tập trung vào hiện tại, giảm lo lắng và làm dịu tâm trí. Chỉ cần vài phút mỗi ngày cũng có thể tạo ra sự khác biệt rõ rệt.
Xây dựng mối quan hệ xã hội tích cực
Kết nối với người khác và duy trì các mối quan hệ xã hội tích cực là một phần quan trọng trong việc chữa trị bệnh trầm cảm. Giao lưu với bạn bè, gia đình hoặc đồng nghiệp thân thiết có thể mang lại cảm giác thuộc về và sự hỗ trợ cần thiết. Sự kết nối này giúp giảm cảm giác cô đơn và tạo ra nguồn động viên tinh thần quý giá.
>>> Tham khảo ngay: Cách bổ sung kẽm hiệu quả từ chế độ ăn uống khoa học
Đảm bảo ngủ đủ giấc
Giấc ngủ đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe tâm thần. Đảm bảo bạn có một chế độ ngủ đủ giấc, với ít nhất 7-8 giờ mỗi đêm, có thể giúp cải thiện tâm trạng và năng lượng. Hãy tạo ra một môi trường ngủ thoải mái và luôn tránh các kích thích như ánh sáng mạnh và thiết bị điện tử trước khi đi ngủ.
Theo đuổi sở thích và đam mê
Dành thời gian cho các hoạt động mà bạn yêu thích và đam mê có thể sẽ làm giảm triệu chứng trầm cảm như đọc sách, nghe bài nhạc mà bạn thích, đi chơi cùng bạn bè, mua sắm, du lịch…
Tư duy tích cực
Tư duy tích cực và viết nhật ký có thể giúp bạn thay đổi cách nhìn nhận về cuộc sống. Ghi chép những điều tích cực và những điều bạn cảm thấy biết ơn mỗi ngày có thể giúp bạn tập trung vào những điều tốt đẹp hơn và làm giảm cảm giác buồn bã. Thực hành này giúp bạn nhận ra và trân trọng những khía cạnh tích cực trong cuộc sống của chính mình.
Đặt ra mục tiêu cho cuộc sống
Thiết lập những mục tiêu nhỏ, dễ đạt được mỗi ngày có thể giúp bạn cảm thấy có động lực và đạt được thành công từng bước. Việc hoàn thành các mục tiêu nhỏ không chỉ tạo ra cảm giác thành công mà còn giúp bạn cảm thấy có sự kiểm soát hơn trong cuộc sống của mình.
Một số lưu ý khi chữa rối loạn lo âu trầm cảm tại nhà
Trong quá trình tự chữa bệnh trầm cảm tại nhà, để nâng cao hiệu quả đạt được mọi người cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp nào, hãy tư vấn với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý.
- Duy trì thực hiện phương pháp đều đặn và không kỳ vọng kết quả ngay lập tức.
- Theo dõi phản ứng của cơ thể và tâm trạng để điều chỉnh phương pháp khi cần.
- Kết nối với gia đình, bạn bè và người thân để được chia sẻ và thêm động lực điều trị, vượt qua trầm cảm.
- Nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, tìm kiếm sự tư vấn y tế ngay lập tức.
>>> Tham khảo ngay: Hướng dẫn bổ sung sắt bằng thực phẩm không cần thuốc
Việc nhận diện dấu hiệu trầm cảm không chỉ giúp bản thân ứng phó kịp thời mà còn là cách bảo vệ cộng đồng khỏi những hệ lụy của bệnh tâm lý. Hãy chăm sóc sức khỏe tâm lý như một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày.
