Trong y học hiện đại, robot phẫu thuật đang ngày càng phổ biến với khả năng hỗ trợ thực hiện những ca mổ phức tạp. Nhưng robot phẫu thuật hoạt động như thế nào để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối và an toàn cho bệnh nhân?
Phẫu thuật bằng robot là gì?
Phẫu thuật bằng robot là phương pháp mà các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sử dụng cho các thủ thuật ít xâm lấn.
- Công nghệ này bao gồm ba phần chính:
- Cánh tay robot giữ các dụng cụ nhỏ.
Một camera có độ phân giải cao cung cấp chế độ xem 3D phóng đại và nâng cao về khu vực phẫu thuật.
Một bảng điều khiển phẫu thuật , nơi bác sĩ phẫu thuật điều khiển các dụng cụ và mọi chuyển động của camera. Các nút điều khiển trông giống như cần điều khiển trên máy chơi game thùng.
Phẫu thuật robot không thay thế bác sĩ phẫu thuật. Nó chỉ là một trong nhiều phương pháp được sử dụng để thực hiện các thủ thuật. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy phẫu thuật robot mang lại kết quả tương tự như phẫu thuật nội soi.
Robot phẫu thuật hoạt động như thế nào?
Các kỹ thuật được sử dụng trong phẫu thuật robot cũng giống như phẫu thuật mở truyền thống. Sự khác biệt chính nằm ở cách bác sĩ phẫu thuật tiếp cận khu vực phẫu thuật.
Thay vì rạch một đường lớn, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch vài đường nhỏ. Một điểm khác biệt nữa là dụng cụ phẫu thuật cần ít không gian hơn để thực hiện chức năng của chúng. Điều này hạn chế nhu cầu phải đẩy mô, cơ và các cơ quan sang một bên.
Trong quá trình phẫu thuật bằng robot, bác sĩ phẫu thuật sẽ:
- Thực hiện một hoặc nhiều vết rạch nhỏ.
- Đặt các cổng (ống mỏng) qua các vết rạch này. Các cổng này giống như đường hầm tạm thời cho các dụng cụ phẫu thuật.
- Gắn thiết bị robot vào các cổng và đưa dụng cụ vào qua các cổng đó.
- Đặt một camera dài, mỏng ( ống nội soi ) qua một trong các cổng. Camera sẽ cung cấp hình ảnh 3D độ nét cao trong suốt quá trình thực hiện.
- Điều khiển cánh tay robot trong khi ngồi ở bàn điều khiển cách bạn vài feet.
- Phẫu thuật.
- Tháo bỏ dụng cụ phẫu thuật và cổng.
- Khâu lại vết mổ.
>>> Tham khảo thêm: Tế bào gốc trong y học tái sinh giúp chữa lành bệnh gì
Ưu và nhược điểm của phẫu thuật bằng robot
Phẫu thuật bằng robot có ưu điểm gì?
So với phẫu thuật mở truyền thống, phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot mang lại những lợi ích như:
- Ít đau hơn trong quá trình hồi phục.
- Giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Giảm mất máu.
- Thời gian nằm viện ngắn hơn.
- Sẹo nhỏ hơn .
Phẫu thuật hỗ trợ bằng robot cũng mang lại nhiều lợi ích cho bác sĩ phẫu thuật. Ví dụ:
- Chuyển động của cánh tay robot có phạm vi chuyển động rộng hơn bàn tay con người. Cánh tay robot có thể xoay các dụng cụ trong không gian chật hẹp theo những cách mà nếu không có nó, chúng sẽ không thể thực hiện được.
- Một camera tinh vi cung cấp hình ảnh phóng to, độ nét cao về khu vực phẫu thuật.
- Các vết mổ và dụng cụ nhỏ cho phép bác sĩ phẫu thuật thực hiện toàn bộ ca phẫu thuật bên trong cơ thể bạn.
Phẫu thuật bằng robot có thành công không?
Phẫu thuật hỗ trợ bằng robot hiện có tỷ lệ thành công chung là 94% đến 100%. Tỷ lệ thành công của mỗi người phụ thuộc vào loại thủ thuật bạn cần, sức khỏe tổng quát của bạn và các yếu tố khác.
>>> Tham khảo thêm: Công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR được dùng để làm gì?
Nhược điểm của phẫu thuật bằng robot là gì?
Phẫu thuật hỗ trợ bằng robot chỉ có ở những trung tâm có bác sĩ phẫu thuật được đào tạo chuyên môn.
Những nhược điểm khác bao gồm:
- Các biến chứng đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật phải "chuyển" sang phẫu thuật mở với vết mổ lớn hơn. (Ví dụ như mô sẹo từ ca phẫu thuật trước, khiến phẫu thuật bằng robot trở nên khó khăn hơn.)
- Tổn thương và chèn ép thần kinh .
- Sự cố của robot, điều này cực kỳ hiếm khi xảy ra.
Những câu hỏi thường gặp bổ sung
Phẫu thuật bằng robot có tốt hơn không?
Phẫu thuật robot không "tốt hơn" các loại phẫu thuật khác. Đây chỉ là một trong nhiều phương pháp, và các bác sĩ phẫu thuật sẽ lựa chọn tùy theo từng trường hợp cụ thể. Họ sẽ cân nhắc các yếu tố như:
Loại phẫu thuật bạn cần.
Sức khỏe tổng thể của bạn.
Trình độ chuyên môn của bác sĩ phẫu thuật.
Hạn chế về mặt công nghệ.
Phẫu thuật bằng robot có đau không?
Bạn sẽ được gây mê toàn thân trong suốt quá trình phẫu thuật, vì vậy bạn sẽ không cảm thấy gì. Mức độ khó chịu sau phẫu thuật phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như loại phẫu thuật bạn đã thực hiện và khả năng chịu đau của cơ thể bạn.
Sau phẫu thuật, việc cảm thấy khó chịu là bình thường. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều cho biết ít chảy máu và đau sau phẫu thuật hơn, cũng như ít biến chứng hơn so với phẫu thuật truyền thống.
Một lưu ý nhỏ
Phẫu thuật hỗ trợ bằng robot nghe có vẻ giống như một cốt truyện bước ra từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng. Nhưng sự thật là công nghệ này đã xuất hiện từ những năm 1980. Trong một thế giới đang thay đổi, nơi robot đang dần thay thế con người, bạn có thể tự hỏi liệu đây chỉ là một ví dụ điển hình. Nhưng hãy yên tâm, phẫu thuật bằng robot sẽ không thể thực hiện được nếu không có bàn tay con người.
>>> Tham khảo thêm: Vắc-xin mRNA có thật sự hiệu quả trong y học hiện đại?
Với khả năng thao tác chính xác từng milimet, robot phẫu thuật đang làm thay đổi toàn diện cách thức tiếp cận điều trị ngoại khoa. Cơ chế hoạt động của chúng chính là kết tinh của công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong y học hiện đại.
